Er is een effectieve manier om onderwijsmensen buikpijn te bezorgen: het woord kwaliteitsborging. Vlak voor het sluiten van de scholen gaf ik met Marlies Willemen een workshop tijdens de Zaanse onderwijsdag. De aangekondigde titel was ‘knokken voor studentgeluk’. Wie wil dat niet zou je denken..

Na binnenkomst zagen de deelnemers heel groot de tekst: ‘Kwaliteitsborging is mijn lust en mijn leven.’ In rap tempo trok het bloed uit de gezichten en werd gezocht naar excuses om de workshop per omgaande te verlaten. Gek. Waarom levert een woord dat gaat over het werken aan beter onderwijs zulke negatieve associaties op?

Verkregen sturingsinformatie is te generiek

Doorpraten over kwaliteitsborging levert een opmerkelijk eenduidig beeld op. Over de jaarlijkse enquête naar studenttevredenheid (STO) zegt een opleidingsmanager op het MBO:

“Het lijkt nu soms alsof je met de manier waarop je de STO laat invullen de meeste invloed hebt op de uitkomst. Bijvoorbeeld door er naast te gaan zitten of studenten een reep chocolade te geven.”

Een ander zegt:

‘De informatie uit het studenttevredenheidsonderzoek ervaar ik als marginaal toepasbaar voor sturing op teamniveau ten bate van de studenten. Dit komt denk ik doordat de STO generiek wordt uitgezet en niet aansluit bij de thema’s die in een team spelen. Op teamniveau heeft deze daarom weinig effect.’

Een veel gehoorde klacht. De sturingsinformatie die verkregen wordt tijdens de traditionele kwaliteitscyclus is generiek en sluit niet aan op wat er speelt in teams. Het geeft docenten en leidinggevenden nauwelijks mogelijkheden om gericht aan de slag te gaan met verbeteringen. Elke dag een stukje beter is lastig als er maar eens per jaar wordt gemeten.

Er is geen docent die begint over de score in een studenttevredenheidsonderzoek of de stappen in een PDCA cyclus wanneer je vraagt wat er goed gaat op school en wat beter kan. Toch zijn KPI’s over studenttevredenheid en rendementen vaak leidend voor het beeld dat bestaat over de kwaliteit van teams. In veel scholenkoepels zijn benchmarks met een ranking van teams gemeengoed. Of dit echt een reëel beeld geeft van de kwaliteit is de vraag. Dat dit nauwelijks houvast biedt om elke dag een stukje beter te worden is een feit.

De komende weken delen we onze inzichten van onze zoektocht naar een alternatief voor kwaliteitsborging. Het werken aan een kwaliteitscultuur. Dit noemen wij ‘knokken voor studentgeluk’. Bel, mail of app ons jouw ideeën. Op weg naar elke dag een stukje beter!